Paragraaf 2 / Onderhoud kapitaalgoederen

De kapitaalgoederen worden ingedeeld in vier onderdelen:
· Infrastructuur
· Gebouwen
· Bedrijfsmiddelen
· Overige voorzieningen (buitensportaccommodaties, gymzalen & speeltuinen)

Onderhoud van kapitaalgoederen beslaat een substantieel deel van de begroting. Een goed overzicht is daarom van belang voor een juist inzicht in de financiële positie. Voor het groot onderhoud van de belangrijkste kapitaalgoederen zijn beheersplannen vastgesteld. In samenhang met die beheersplannen wordt jaarlijks in onderhoudsvoorzieningen gestort en worden de geplande groot onderhoudskosten vanuit die voorzieningen gedekt. Daarmee wordt bereikt dat het beslag op algemene middelen zich evenwichtig in de tijd ontwikkelt, ondanks dat de kosten van groot onderhoud van jaar tot jaar sterk kunnen variëren.

Infrastructuur

Het onderdeel infrastructuur omvat:
· Riolen
· Waterbeheer
· Wegen
· Openbare verlichting
· Openbaar groen

Relevante beleidsdocumenten
· Beleidsplan Water en Klimaatadaptatie Westelijke Mijnstreek 2022-2027 (vastgesteld februari 2022)
· Nota wegbeheer 2023-2027
· Nota Openbare Verlichting (2021-2025)
· Groenbeleidplan “Groenbelevend Beek” (2017-2021) (*)
(*) het nieuwe Groenstructuurplan Beek is momenteel in ontwikkeling en zal eind 2024 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden.

Matrix onderhoud infrastructuur (x € 1.000)
Omschrijving	1-1-2025	Toevoegingen	Onttrekkingen	31-12-2025
Rioolvoorziening	4.588	0	849	3.739
Voorziening achterstallig onderhoud wegen	146	0	0	146

Exploitatiebudgetten onderhoud infrastructuur (x € 1.000)
Omschrijving	2025	2026	2027	2028
Onderhoud riolen:
Huisaansluitingen	16	16	16	16
Kolken	52	52	52	52
Pompen en gemalen	88	88	88	88
Bergbezinkbassins	52	52	52	52
Hemelwaterzorg	94	94	94	94
Riolering	214	214	214	214
Zorgplichtbrede kosten	348	248	248	248
Totaal riolen	864	764	764	764
Onderhoud wegen:
Klein onderhoud	93	93	93	93
Groot onderhoud	321	321	321	321
Trottoirs	36	36	36	36
Overige	74	74	74	74
Totaal onderhoud wegen	524	524	524	524
Onderhoud openbare verlichting:
Onderhoud	102	102	102	102
Energie	132	132	132	132
Totaal onderhoud openbare verlichting	234	234	234	234
Onderhoud groen	679	699	699	699
Onderhoud bermen	117	117	117	117
Onderhoud bomen	177	210	203	197
Totaal generaal	2.595	2.548	2.541	2.535

Kwaliteitsniveau onderhoud
Veel ondergrondse infra en groen areaal is aangelegd in de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw. Hierdoor zal de komende twee decennia een groot deel van ons areaal op de schop moeten omdat het einde van de levensduur wordt bereikt. Bij de vervanging zal ook worden ingezet op het scheiden van schoon en vuil water, het afkoppelen van verhard oppervlak, het vergroten van de afvoercapaciteit en het bevorderen van de biodiversiteit.
Bij het onderhoud van de openbare ruimte streven we het B-niveau na (basis; functioneel, heel, schoon en veilig) volgens de kwaliteitscatalogus van het CROW. In centrumgebieden streven we naar A-niveau (hoog; mooi en comfortabel). In het buitengebied is dat onderhoudsniveau C.

Achterstallig onderhoud
Voor wat betreft de rioleringen, waterbeheer, openbare verlichting en onderhoud groen is geen sprake van achterstallig onderhoud.
Door middel van een globale visuele inspectie is medio 2024 de technische kwaliteit van de verhardingen vastgelegd. Hieruit blijkt de kwaliteit van de verhardingen in de gemeente grotendeels voldoende te zijn en dat circa 7% van het wegenareaal kwaliteitsniveau ‘D’ heeft. Kwaliteitsniveau ‘D’ houdt in dat er sprake is van achterstallig onderhoud. Het grootste deel van het achterstallig onderhoud kan in de tweede helft van 2024 worden weggewerkt. Een klein deel van het achterstallig onderhoud schuift om planning-technische reden door naar 2025. De benodigde incidentele storting in de voorziening achterstallig onderhoud wegen wordt conform de BBV-voorschriften verwerkt in de Slotrapportage 2024.

Bomenbeheer
Net als de voorgaande jaren wordt ook in 2025 de verplichte boomveiligheidsinspectie uitgevoerd. De hieruit volgende noodzakelijke snoeimaatregelen worden in 2025 uitgevoerd. Bij het vervangen en het nieuw aanplanten van bomen wordt gestreefd naar méér bomen in de openbare ruimte. Deze bomen dienen een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de biodiversiteit.

Groenbeheer
In 2025 is duidelijk welke maatregelen uit het nieuwe ‘Groenstructuurplan Beek’ moeten worden uitgevoerd om ons groenareaal klimaatbestendig te maken. De daarvoor benodigde budgetten worden dan geformuleerd. Daarbij valt te denken aan het omvormen van bijvoorbeeld gazon naar bloemrijke zones of een ander maairegime van onze bermen.

Openbare Verlichting
Medio 2024 is het beheer van de openbare verlichting aanbesteed. Eind 2024 wordt samen met deze beheerpartij het onderhoud aanbesteed. De verwachting is dat de onderhoudskosten gelijk blijven of dalen.

Wegbeheer
Als landelijk technische richtlijn voor wegbeheer geldt de CROW Wegbeheersystematiek. Deze vormt samen met wetgeving het kader voor wegbeheer. Binnen de CROW Wegbeheersystematiek worden de vaste gegevens opgenomen en aangevuld met de actuele gegevens over de staat van onderhoud waarin de weg zich bevindt. Zo wordt de kwaliteit van een weg op een bepaald moment vastgelegd.
Met globale inspecties en metingen wordt de actuele kwaliteit van het wegennet vastgelegd. Beek heeft als gemiddeld ambitieniveau grotendeels B (heel en veilig) afgestemd. Dit wil zeggen dat alles onder dit niveau op korte of middellange termijn onderhoud behoeft. Daarbij is het echter wel steeds een voorwaarde dat onderhoud moet worden uitgevoerd als een weg of wegvak onder het minimale niveau daalt en er onveiligheid ontstaat. Op 2 november 2023 is de Nota Wegbeheer 2023-2027 aan de raad voorgelegd, waarin de kwantiteit en de kwaliteit van het areaal wegen binnen de gemeente Beek inzichtelijk is gemaakt. Met deze gegevens worden op een systematische wijze de te verwachten kosten ten laste van het onderhoudsbudget voor de periode 2023-2027 zichtbaar. Voor de planperiode 2023-2027 was berekend dat met het huidige beschikbare jaarlijkse budget het onderhoudsniveau “basis” de komende jaren gecontinueerd kan worden. Echter door een nieuwe aanbesteding medio 2024 zijn de kosten voor asfaltonderhoud met 30% gestegen. De oorzaak van deze kostenstijging is het gevolg van de keuze voor duurzaam asfaltonderhoud en de gestegen materiaal- en loonkosten. De benodigde structurele bijraming van € 81.000 per 2025 is verwerkt in de voorliggende begroting.

Meerjarenonderhoudsplan (MOP)
Hieronder wordt voor de diverse fondsen zichtbaar gemaakt welke stortingen en onttrekkingen volgens het meerjaren onderhoudsplan voorzien waren en welke stortingen en onttrekkingen thans zijn geraamd. Afwijkingen zijn onder de tabel toegelicht.

Aansluiting meerjarig onderhoudsplan (MOP) met verwachte stortingen en onttrekkingen (x € 1.000)
Rioolvoorziening	Stortingen			Onttrekkingen
	MOP	Raming	Verschil	MOP	Raming	Verschil
2025	0	0	0	273	849	576
2026	0	0	0	343	770	427
2027	0	0	0	499	843	344
2028	0	0	0	243	816	573

Het verloop van de rioolvoorziening is gebaseerd op het door de raad op 17 februari 2022 door de raad vastgestelde kostendekkingsplan Water en klimaatadaptatie 2022-2025.

Beleids- en of financiële wijzigingen
De nota Openbare Verlichting 2021-2025 zal in 2025 worden herijkt en opnieuw doorgerekend.
Het nieuwe Groenstructuurplan Beek is momenteel in ontwikkeling en zal eind 2024 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden.

Beheersplannen	Vastgesteld door raad	Voor periode	Geplande herziening in jaar
Beleidsplan Water en Klimaatadaptatie WM	17-02-2022	2022 / 2027	2027
Nota Wegbeheer	14-12-2017	2023 / 2027	2027
Nota Openbare Verlichting	14-10-2021	2021 / 2025	2025
Groenbeleidplan "Groenbelevend Beek"	08-12-2016	2017 / 2020	2024

Gebouwen

Het onderdeel gebouwen omvat:
· Ambtelijke huisvesting
· Overige gemeentelijke gebouwen

Relevante beleidsdocumenten
· Onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen 2023-2026

Matrix onderhoud gebouwen, inrichting gymzalen en speeltuinen
Omschrijving	Stand 1-1-2025	Toevoegingen	Onttrekkingen	Stand 31-12-2025
Gemeentelijke gebouwen	735	197	265	667

Kwaliteitsniveau onderhoud gemeentelijke gebouwen
Voor het planmatig onderhoud van de gemeentelijke gebouwen zijn in het verleden meerjarenonderhoudsplannen (MJOP) opgesteld. In deze plannen worden per gebouw de jaarlijkse onderdelen weergegeven die voor onderhoud of vervanging in aanmerking komen. Iedere 4 jaar worden deze plannen geactualiseerd. In het najaar van 2022 heeft met betrekking tot de gemeentelijke gebouwen de benodigde inventarisatie plaatsgevonden. De daaruit voortgekomen gegevens zijn verwerkt in MJOP en de financiële consequenties zijn inzichtelijk gemaakt. De nieuwe plannen en de daaraan gekoppelde voorziening FM zijn opnieuw voor de komende periode 2023-2026 vastgesteld.

Uit de rapporten van de inventarisatie blijkt dat alle gebouwen redelijk tot goed onderhouden worden en dat er geen gebouw aan vervanging toe is. Aandachtspunt is wel dat er in enkele gebouwen op enkele onderdelen sprake is van functionele en technische veroudering.
Alle gebouwen zijn dus opnieuw bekeken en de conditie van ieder gebouw is opnieuw vastgesteld. Bij de inspectie is gebruik gemaakt van de conditiemeting gebouwen die een schaal heeft van 1 tot en met 6, waarbij 1 staat voor “uitstekende conditie” en 6 voor “zeer slechte conditie (technisch rijp voor sloop)”. De scores zijn vertaald in onderhoudswerkzaamheden die worden weergegeven in de meerjaren onderhoudsplanning.
Gemeente Beek streeft naar een onderhoudsstaat van een score 3 op de onderhoudsschaal. Deze score geeft aan dat de onderhoudsstaat van een gebouw redelijk/goed is.

Achterstallig onderhoud / Duurzaamheid
Er is over het algemeen geen sprake van achterstallig onderhoud. Wel kan het zijn dat gepland onderhoud wordt doorgeschoven, omdat het (nog) een tijdje meekan of dat er een verdiepingsslag op het MJOP plaatsvindt op basis van exploitatie en maatschappelijke ontwikkelingen.
Het MJOP is een dynamisch document. Gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen (zoals energiecrisis en duurzaamheid), wordt voorgesteld om in het voorjaar van 2025 een evaluatie te laten plaatsvinden om te bezien of aanpassingen nodig zijn om te komen tot een nog duurzamer meerjarenonderhoudsplan (DMOP). Daarin worden naast de geïnventariseerde activiteiten in het kader van technische instandhouding, ook energiebesparende maatregelen bekeken op basis van energiescans. De energiescans voor de gemeentelijke accommodaties worden in het voorjaar van 2024 uitgevoerd.

Meerjarenonderhoudsplan (MOP)
Hieronder wordt zichtbaar gemaakt welke stortingen en onttrekkingen volgens het meerjaren onderhoudsplan voorzien waren en welke stortingen en onttrekkingen thans zijn geraamd. Afwijkingen zijn onder de tabel toegelicht.

Aansluiting meerjarig onderhoudsplan (MOP) met verwachte stortingen en onttrekkingen (x € 1.000)
Voorziening gemeentelijke gebouwen	Stortingen			Onttrekkingen
Voorziening gemeentelijke gebouwen	MOP	Raming	Verschil	MOP	raming	Verschil
2024	197	197	0	303	315	12
2025	197	197	0	254	266	12
2026	197	197	0	570	582	12
2027	197	197	0	225	225	0

Het onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen 2023-2026 is in maart 2023 voor de huidige gebouwen vastgesteld door de gemeenteraad. De omvang van het aantal gebouwen kan de komende jaren wellicht wijzigen.

Beleids- of financiële wijzigingen
Geen.

Beheersplannen	Vastgesteld door raad	Voor periode	Geplande herziening in jaar
Onderhoudsplan gemeentelijke gebouwen	30-03-2023	2023 / 2026	2026

Kwaliteitsniveau onderhoud inrichting gymzalen
Er is ten aanzien van de gymzalen geen sprake van groot achterstallig onderhoud.
Door andere prioriteiten binnen de bestaande capaciteit is de voorgenomen actualisatieslag van de onderhoudsplannen doorgeschoven naar eind 2024. Na gereedkomen van voorgenoemde actualisatie zal de storting eveneens worden geactualiseerd binnen de huidige financiële kaders. Op basis hiervan wordt in deze begroting de cijfers vanuit het onderhoudsplan 2017 doorgezet.

Bedrijfsmiddelen

Relevante beleidsdocumenten
· -

Beleids- en of financiële wijzigingen
De toenemende digitalisering en automatisering, onder andere vanuit het aspect e-overheid zijn belangrijke pijlers binnen de gemeentelijke dienstverlening. De behoefte aan een passende en beheersbare Informatievoorziening en Communicatietechnologie (ICT)-omgeving is cruciaal.
ICT maakt het mogelijk dat digitale informatiestromen binnen organisaties en informatie-uitwisseling met burgers en tussen ketenpartners kan worden gerealiseerd. Onze gemeentelijke ICT-voorzieningen zijn daarmee geen doel op zich maar een belangrijk strategisch bedrijfsmiddel om zowel intern als extern op een adequate manier de dienstverlening te waarborgen. ICT-voorzieningen zijn een onmisbare schakel voor een moderne bedrijfsvoering, informatiebeveiliging en de realisatie van (boven)gemeentelijke beleidsdoelstellingen. De uiteindelijke samenstelling is het resultaat van een kritisch proces waarbij zowel de noodzakelijkheid in termen van wettelijke verplichtingen als wel een capacitaire afweging zal plaatsvinden.

Kwaliteitsniveau onderhoud
De ICT-projectenagenda wordt regelmatig geactualiseerd waarbij kritisch wordt gewogen wat noodzakelijk is in termen van wettelijke verplichtingen en naar wat behapbaar is in capacitaire zin.

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Beleids- of financiële wijzigingen
Op basis van eerdere besluitvorming is de leasevorm stopgezet en worden ICT-investeringen geactiveerd waarbij de jaarlijkse kapitaallasten in de exploitatie tot uitdrukking komen. Zowel de uitgaven als inkomsten zijn in de exploitatie opgenomen.

Speelvoorzieningen

Relevante beleidsdocumenten
· Onderhoudsplan voorziening Speelvoorzieningen 2017-2021 (actualisatie zal plaatsvinden eind 2024)

Matrix onderhoud voorzieningen (x € 1.000)
Omschrijving	1-1-2025	Toevoegingen	Onttrekkingen	31-12-2025
Onderhoud/vervanging speeltuinen	61	14	19	56

Onderhoud/vervanging speeltuinen
De speelvoorzieningen/speeltuinen worden conform een meerjaren onderhoudsplan jaarlijks geïnspecteerd en vervanging van speeltoestellen wordt vanuit die plannen opgepakt en uitgevoerd. Gebreken die uit de inspectie naar voren komen worden direct opgepakt en opgelost. De kwaliteit van de verschillende speelvoorzieningen en speeltuinen is goed en veilig. In 2017 heeft de actualisatie van het meerjarenonderhoudsplan plaatsgevonden hetgeen tijdens de raadsvergadering van 14 december 2017 door de raad is vastgesteld. Door andere prioriteiten binnen de bestaande capaciteit is de voorgenomen actualisatieslag van de onderhoudsplannen doorgeschoven naar eind 2024. Op basis hiervan wordt in deze begroting de cijfers vanuit het onderhoudsplan 2017 doorgezet.

Achterstallig onderhoud
Er is ten aanzien van onderhoud speeltuinen geen sprake van groot achterstallig onderhoud.

Aansluiting meerjarig onderhoudsplan (MOP) met verwachte stortingen en onttrekkingen (x € 1.000)
Voorziening speeltuinen	*Stortingen ()**			Onttrekkingen
Voorziening speeltuinen	MOP	Raming	Verschil	MOP	Raming	Verschil
2025	14	14	0	19	19	0
2026	14	14	0	35	35	0
2027	14	14	0	118	18	0

(*) de storting is voor 2017 vastgesteld; er wordt een mogelijke actualisering van deze storing voor de volgende jaren bezien en aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.

Beleids- of financiële wijzigingen
Geen

Beheersplannen	Vastgesteld door raad	Voor periode	Geplande herziening in jaar
Onderhoudsplan speeltuinen	December 2017	2017 / 2021	Eind 2024

Buitensportaccommodaties

Relevante beleidsdocumenten
· Meerjaren Onderhoudsplanning Buitensportaccommodaties 2022-2026

Matrix onderhoud voorzieningen (x € 1.000)
Omschrijving	1-1-2025	Toevoegingen	Onttrekkingen	31-12-2025
Onderhoud buitensportaccommodaties	688	231	336	583

Onderhoud buitensportaccommodaties
De actualisatie van de meerjaren onderhoudsplanning buitensportaccommodaties (MOP) 2022-2026, is door de raad op 8 december 2022 vastgesteld. In deze vastgestelde onderhoudsplanning zijn diverse nieuwe (wettelijke) maatregelen verwerkt, met name in de zorgplicht en de verduurzaming.
Zoals voorgesteld in de raadsvergadering van 3 oktober 2024, wordt in 2025 ingezet op fase 2 van de verledding van sportlandgoed De Haamen.

Achterstallig onderhoud
Er is ten aanzien van het onderhoud van de buitensportaccommodaties geen sprake van groot achterstallig onderhoud.

Aansluiting meerjarig onderhoudsplan (MOP) met verwachte stortingen en onttrekkingen (x € 1.000)
Voorziening onderhoud buitensportaccommodaties	Stortingen			Onttrekkingen
Voorziening onderhoud buitensportaccommodaties	MOP	Raming	Verschil	MOP	Raming	Verschil
2025	231	231	0	336	336	0
2026	231	231	0	745	745	0
2027	231	231	0	231	231	0
2028	231	231	0	231	231	0

De geraamde stortingen en onttrekkingen zijn conform het door de raad op 8 december 2022 vastgestelde MOP buitensportaccommodaties 2022-2026.

Beheersplannen	Vastgesteld door raad	Voor periode	Geplande herziening in jaar
MOP buitensportaccommodaties	December 2022	2022 / 2026	2026

Gymzalen

Relevante beleidsdocumenten
· Onderhoudsplan inrichting gymzalen/sporthal 2017-2021 (actualisatie zal plaatsvinden eind 2024)

Matrix onderhoud voorzieningen (x € 1.000)
Omschrijving	1-1-2025	Toevoegingen	Onttrekkingen	31-12-2025
Inrichting gymzalen	205	18	32	191

Inrichting gymzalen
De gemeente is voor diverse accommodaties – waaronder gymzalen/sporthal - verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud. Het meerjaren onderhoudsplan is in 2017 geactualiseerd en op 18 mei 2017 door de gemeenteraad vastgesteld. Door andere prioriteiten binnen de bestaande capaciteit is de voorgenomen actualisatieslag van de onderhoudsplannen doorgeschoven naar eind 2024. Op basis hiervan wordt in deze begroting de cijfers vanuit het onderhoudsplan 2017 doorgezet.

Achterstallig onderhoud
Er is ten aanzien van gymzalen geen sprake van groot achterstallig onderhoud.

Aansluiting meerjarig onderhoudsplan (MOP) met verwachte stortingen en onttrekkingen (x € 1.000)
Voorziening inrichting gymzalen	*Stortingen ()**			Onttrekkingen
Voorziening inrichting gymzalen	MOP	Raming	Verschil	MOP	Raming	Verschil
2025	18	18	0	32	32	0
2026	18	18	0	53	53	0
2027	18	18	0	32	32	0

(*) de storting is voor 2017 vastgesteld; er wordt een mogelijke actualisering van deze storing voor de volgende jaren bezien en aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.

Beleids- of financiële wijzigingen
Geen.

Kwaliteitsniveau onderhoud speeltuinen

De kwaliteit van de verschillende speelvoorzieningen en speeltuinen is goed en veilig. Er is ten aanzien van onderhoud speeltuinen geen sprake van groot achterstallig onderhoud.

Beheersplannen	Vastgesteld door raad	Voor periode	Geplande herziening in jaar
Onderhoudsplan inrichting gymzalen	Mei 2017	2017 / 2021	Eind 2024