Programma 6 / Bestuur en organisatie

• De strategische visie op samenwerking (vastgesteld december 2011)
• Treasurystatuut (vastgesteld december 2023)
• Bibob-beleid gemeente Beek (vastgesteld december 2024)
• Nota weerstandsvermogen en risicomanagement (vastgesteld februari 2024)
• Parkeernota 2018 gemeente Beek (vastgesteld oktober 2018)
• Nota activeren en afschrijven 2024 (vastgesteld april 2024)
• Nota reserves en voorzieningen 2024 (vastgesteld maart 2024)
• Herijking Inkoopbeleid Gemeente Beek (vastgesteld maart 2023)
• Communicatiebeleidsplan 2025-2030 (vastgesteld augustus 2025)
• Herijking strategische toekomstvisie (vastgesteld juni 2021)
• Dienstverleningsvisie (vastgesteld november 2021)
• Privacybeleid en -reglementen gemeente Beek 2023-2025 (vastgesteld november 2022)
• Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek 2023-2026 (vastgesteld januari 2023)
• Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen Beek 2023 (vastgesteld april 2023)
• Verordening artikel 212 gemeentewet (vastgesteld 2023)
• Verordening artikel 213 gemeentewet (vastgesteld 2023) 
• Verordening artikel 213a gemeentewet (vastgesteld 2023)

Dit programma draagt bij aan de verwezenlijking van de Herijkte Strategische Toekomstvisie Beek 2030:

• Beek ambieert niet per se groei in omvang of aantal inwoners. Wel is er behoefte om het aantal inwoners minimaal te behouden, met als doel om vitaal en relevant te blijven.
• Beek blijft zelfstandig zolang de bestuurs- en uitvoeringskracht voldoende is om het gemeentelijk takenpakket haalbaar en betaalbaar uit te kunnen voeren. Op een aantal thema’s (jeugdzorg, energietransitie, bereikbaarheid en profilering Zuid-Limburg) werkt Beek intensief samen met de regio. Naar aanleiding van deze herijking worden gesprekken met de buurgemeenten en met regionale maatschappelijke organisaties over samenwerking aangehaald.
• Beek wil inzetten op een klantgerichte effectieve dienstverlening richting haar inwoners waarbij de gemeente een betrouwbare partner en een facilitator is die zowel vraaggericht als aanbodgericht handelt.
• De digitale bereikbaarheid van de gemeente als organisatie wordt steeds belangrijker.

De positieve ontwikkeling van de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds in de Meicirculaire 2025 wordt met name veroorzaakt door de bijstelling van de accressen (volume en loon-prijsindexatie, hoeveelheidsverschillen, uitkeringsbasis en uitkeringsfactor). Daarnaast heeft het Rijk via de Meicirculaire 2025 extra middelen beschikbaar gesteld voor jeugdzorg. Voor gemeente Beek leidt dit tot een budgettair voordeel van € 2,9 miljoen in 2026, € 3,4 miljoen in 2027 en € 2,5 miljoen in zowel 2028 als 2029. Een uitgebreidere toelichting op de Meicirculaire 2025 is eerder gedeeld via de raadsinformatiebrief van 26 juni 2025. 

Raadsinformatiebrief meerjarenperspectief 2026-2029

In de voorliggende meerjarenbegroting is een stelpost rentelasten opgenomen op basis van de financieringsbehoefte uit hoofde van het meerjarig investeringsprogramma. Hierbij is uitgegaan van een lange termijn rente van 3%. Om een reëel beeld te schetsen van het verloop van de rentelasten en de begroting niet onnodig te belasten, is in de berekening rekening gehouden met een temporisering van 30% van het geplande investeringsvolume.  Dit is gebaseerd op de praktijkervaring dat investeringsplanningen deels doorschuiven in de tijd door onvoorziene omstandigheden. 

Om de huisvesting van brandweerkazernes toekomstbestendig te maken, wordt de komende jaren door de Veiligheidsregio Zuid-Limburg (VRZL) een inhaalslag gemaakt, gericht op zowel nieuwbouw als de verbouwing van bestaande locaties. Deze investeringen leiden tot hogere kapitaallasten binnen de gemeenschappelijke regeling, waardoor ook de gemeentelijke bijdrage aan de VRZL stijgt.
Op basis van het ingroeipad stijgt de aanvullende gemeentelijke bijdrage van gemeente Beek  van € 5.697 in 2027 naar € 26.160 in 2029. Voor 2026 wordt geen hogere gemeentelijke bijdrage voorzien, omdat de extra lasten gedekt worden uit een bestemmingsreserve van de VRZL.

Als gevolg van een verschuiving in de interne kostentoerekening  van de gemeentelijke bijdrage BsGW ontstaat een budgettair nadeel van € 141.000. Voor programma 5 resulteert dit in een bijstelling van € 194.000, doordat minder kosten worden toegerekend aan de taakvelden riool en afval. Deze bijstelling wordt gedekt via de bijbehorende voorzieningen en is daarmee budgettair neutraal. Voor programma 1 en 6 heeft de verschuiving van de kostentoerekening een budgettair nadelig effect van respectievelijk € 4.800 en € 136.200, doordat meer kosten worden toegerekend aan toeristenbelasting en OZB.  Deze verschuiving heeft geen invloed op de totale bijdrage die de gemeente Beek aan BsGW betaalt. De totale bijdrage voor 2026 blijft hetzelfde als in de vastgestelde BsGW-begroting voor 2026.

In de begroting was eerder rekening gehouden met een dividendopbrengst van € 0,40 per aandeel. Op basis van de realisatie voorgaande jaren en het halfjaarbericht 2025 is de dividendopbrengst van Enexis bijgesteld naar € 0,64 per aandeel.  Dit leidt tot een structureel budgettair voordeel van € 74.000. 

Vanaf 1 januari 2026 wordt een nieuwe HR-applicatie in gebruik genomen. Met de inzet van deze applicatie wordt de volledige administratie gedigitaliseerd, worden  koppelingen gecreëerd met sub-applicaties die binnen P&O worden gebruikt en worden diverse werkzaamheden uitbesteed aan de leverancier. De capaciteit die door de inzet van deze applicatie vrijkomt, wordt binnen P&O ingezet om de ondersteunende rol richting de organisatie verder te versterken. Met deze stap zal P&O efficiency doorvoeren op haar processen en de organisatie beter bedienen in haar informatievoorziening.  

De huidige ICT-inrichting is gebaseerd op traditionele technologie, waarbij software en netwerken lokaal binnen de organisatie beheerd worden. De afdeling is daardoor sterk operationeel georiënteerd, met een focus op het dagelijks beheer en onderhoud van ICT-systemen en -infrastructuur. Dit leidt tot een hoge werkdruk en beperkte mogelijkheden voor strategische en innovatieve initiatieven. Om toekomstbestendig te blijven en te kunnen anticiperen op wijzigende wet- en regelgeving en ontwikkelingen op gebied van ICT, dient de ICT-afdeling van de gemeente te worden getransformeerd. Deze transformatie houdt in dat technische beheertaken worden uitbesteed. Hierdoor kan de afdeling zich richten op regievoering, leveranciersmanagement en het beter aansluiten op de wensen en behoeften van de organisatie op het gebied van ICT. Denk hierbij aan AI-toepassingen en datagedreven werken. De rol van ICT verschuift daarmee naar uitvoerend beheer naar strategische sturing.  
Voor de realisatie van de beoogde ICT-transformatie wordt voorgesteld om een bedrag van € 1.000.000 ten laste van de Algemene Reserve in de begroting te oormerken als investering. Met deze investering wordt naar verwachting een structurele jaarlijkse besparing van € 200.000 gerealiseerd, waarvoor in de begroting 2026 reeds een stelpost is opgenomen. Momenteel is een marktconsultatie gestart ter voorbereiding op de ICT-transitie. Na afronding hiervan, en zodra de plannen verder zijn uitgewerkt en geconcretiseerd, wordt de raad opnieuw geïnformeerd en betrokken bij de verdere besluitvorming.

De verduurzaming van gemeentelijke gebouwen is een noodzakelijke stap richting een klimaatneutrale en toekomstbestendige gemeente. Gemeenten hebben niet alleen de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan het behalen van nationale en internationale klimaatdoelstellingen, maar ook om als voorbeeld te dienen voor inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daarnaast leidt verduurzaming vaak tot een verbetering van het binnenklimaat en het comfort voor de gebruikers van de gebouwen.
Voor de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed is naar verwachting een bedrag van € 1.300.000 nodig. Voorgesteld wordt om dit bedrag in de begroting te oormerken ten laste van de Algemene Reserve.  Met deze investering kan vermoedelijk een structureel jaarlijkse besparing van € 218.000 op energielasten worden gerealiseerd. Voor deze besparing is in de begroting 2026 reeds een stelpost opgenomen.
Op dit moment vindt onderzoek plaats naar de verduurzamingsmogelijkheden van de gemeentelijke gebouwen. Zodra dit is afgerond en de plannen verder zijn uitgewerkt en geconcretiseerd, wordt de raad in 2026 opnieuw geïnformeerd en betrokken bij de verdere besluitvorming.

Op basis van de in 2024 en 2025 verstrekte bouwvergunningen is de inschatting van de meerjarig verwachte areaaluitbreiding en de hieruit te verwachten extra OZB inkomsten geactualiseerd. Dit leidt tot een structurele bijraming van € 36.900 per 2028. 

Als gevolg van de gemeentelijke grenscorrectie per 1 januari 2022 tussen de gemeenten Beek en Meerssen, loopt de gemeente Meerssen potentiële OZB-inkomsten mis over een deel van cluster 4-5 op Businesspark Aviation Valley.  Derhalve is overeengekomen dat de gemeente Beek eenmalig de OZB-opbrengst van één jaar van de gebouwen op cluster 4-5 op businesspark Aviation Valley (welke indicatief zijn geraamd op € 100.000), na het daadwerkelijk realiseren van deze bebouwing, ter beschikking zal stellen aan de gemeente Meerssen. Dit bedrag zal worden geïnvesteerd in een RES-project rondom de luchthaven MAA en/of komt ten gunste ten behoeve van de landschappelijke inpassing van de nog aan te leggen West-ontsluiting Ulestraten. In de begroting 2025 is deze budgettair neutrale stelpost opgenomen in 2027. Op basis van de actuele verwachtingen ten aanzien van de bebouwing op Aviation Valley cluster 4-5 schuift deze stelpost in de voorliggende begroting door van 2027 naar 2029.

Uitgangspunt voor de huisvesting van de buitendienst bij de Haamen was dat het om een tijdelijke locatie ging. Vanzelfsprekend is er daardoor de afgelopen jaren weinig geïnvesteerd in het pand. Onlangs is besloten dat de buitendienst niet zal verhuizen. Om te voldoen aan de behoeften behorend bij een gemeentewerf, moeten nu toch enkele hoognodige aanpassingen aan het gebouw gedaan worden. Dit gaat vooral om enkele aanpassingen in de inrichting van het pand, vervanging van sanitair en werkzaamheden aan de luchttechnische installatie. Uitgangspunt daarbij is sober, maar doelmatig. In de voorliggende begroting is hiertoe een stelpost afschrijving verwerkt van € 8.000 per 2027, die beziet op een verbouwingsinvestering van maximaal € 200.000. 

Een separaat raadsvoorstel ter kredietvotering zal in 2026 worden voorgelegd.

De huidige opgave in het fysiek-ruimtelijke domein, in het bijzonder het aantal te realiseren projecten, vraagt meer capaciteit dan wat de huidige formatieomvang van het cluster Beheer Openbare Ruimte (BOR) binnen de afdeling Ruimte kan leveren. Het gaat om beheer- en reconstructieprojecten voor het aanpassen, onderhouden en verbeteren van de openbare ruimte. De ambtelijke organisatie beschikt niet over voldoende kwalitatieve en kwantitatieve personele capaciteit om deze projecten (in aantal en in omvang) nu en de komende jaren te begeleiden en daarmee te realiseren. Er is met name behoefte aan extra capaciteit in projectleiding. Op dit moment wordt er capaciteit van beleidsmedewerkers en de beleidsadviseur Openbare Ruimte ingezet om noodzakelijke projectleiding te verzorgen. Dit gaat weer ten koste van werkzaamheden op het gebied van beleidsontwikkeling, advies, regievoering en afstemming in de regio. Daarbij is er behoefte aan specifieke vaardigheden op het gebied van projectleiding, in het bijzonder in het project- en planmatig werken.
Het gaat om een structurele functie voor projectleider en structurele functie voor junior projectleider. Omdat het activeren van ambtelijke uren op de investeringen waaraan gewerkt wordt een verplichting is op basis van het Besluit Begroting en verantwoording gemeenten (BBV), worden de structurele loonkosten van € 218.200 per 2026 budgettair neutraal verwerkt op de stelpost ‘toerekenen personeelskosten aan projecten’.

Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting onder programma 4 punt D.

Met het oog op het verbeteren van de veiligheid voor personeel en bezoekers, het optimaliseren van de functionaliteit van de midoffice en het versterken van de dienstverlening, dienen bouwkundige aanpassingen in de centrale hal op de begane grond en de eerste verdieping te worden doorgevoerd. De kosten van deze aanpassingen worden geraamd op € 29.000. Op korte termijn zal hiervoor een separaat raadsvoorstel ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. In de begroting is reeds rekening gehouden met de jaarlijkse afschrijvingslasten van € 1.200, die als stelpost is opgenomen. 

Uit een inspectie door de brandweer is gebleken dat het gemeentehuis niet voldoet aan de verplichte brandveiligheidsvoorschriften, zoals vastgelegd in het Bouwbesluit 2012. Om aan deze voorschriften te voldoen, is naar verwachting een investering van € 61.000 nodig.  
De jaarlijkse afschrijvingslasten van € 2.400 zijn als stelpost in de begroting opgenomen, aangezien de investering nog nader wordt uitgewerkt en geconcretiseerd. Zodra dit heeft plaatsgevonden, wordt in 2026 de investering opnieuw ter besluitvorming aan de raad voorgelegd via een apart raadsvoorstel. 

Vanaf 1 januari 2026 zijn gemeenten, op basis van de Cao Gemeenten 2025-2027, verplicht een lokale reiskostenregeling voor woon-werkverkeer voor werknemers vast te stellen. Het lokaal overleg met de vakbonden heeft overeenstemmingsrecht ten aanzien van de regeling woon-werkverkeer. De onderhandelingen hierover zijn nog gaande.  In de raming is voorlopig uitgegaan van een uniforme vergoeding van € 0,23 per kilometer zonder minimale reisafstand. Dit leidt tot een structureel budgettair nadeel van € 43.500.

In de begroting 2025 is voor de jaren 2025 tot en met 2029 een onttrekking van 10% uit de Algemene Reserve geraamd ter dekking van structurele lasten. Deze onttrekking is alleen toegestaan zolang de solvabiliteit (eigen vermogen ten opzichte van totaal vermogen) groter of gelijk aan 20% is en blijft. Met de ontwikkelingen zoals deze nu zijn opgenomen in de begroting, worden er aanvullende onttrekkingen gedaan uit de Algemene Reserve en wordt er meer vreemd vermogen aangetrokken ten behoeve van financiering van het MIP. Dit leidt tot een daling van de solvabiliteit naar minder dan 20% vanaf 2028, waardoor de 10% onttrekking in de jaren 2028 en 2029 niet meer is toegestaan. Dit leidt tot een budgettair nadeel van respectievelijk € 1.082.000 in 2028 en € 974.000 in 2029. 

Vanwege de nadelige financiële gevolgen voor de gemeente Beek als gevolg van de herverdeling van de kosten voor de Veiligheidsregio Zuid-Limburg (VRZL), is in de begroting 2020 de reserve ‘Ingroei Veiligheidsregio’ gevormd. Vanuit deze egalisatiereserve wordt jaarlijks, tot en met 2028, 10% onttrokken om de stijgende bijdrage aan de VRZL gefaseerd op te vangen. In de huidige begroting is deze jaarlijkse onttrekking ten onrechte ook voor het jaar 2029 opgenomen. Dit wordt in de begroting 2026 gecorrigeerd.

Op grond van het BBV is het niet toegestaan om gemeentelijke middelen ineens op een actief (investering) in mindering te brengen. Investeringen moeten bruto worden geactiveerd en afgeschreven. Indien het wenselijk is om eenmalige middelen (reserves of exploitatiebudgetten) in te zetten voor investeringen kunnen deze gestort worden in een (afzonderlijke) bestemmingsreserve. Via de vorming van een (afzonderlijke) bestemmingsreserve dekking kapitaallasten kunnen de kapitaallasten, die in de exploitatie op de betreffende producten staan, worden afgedekt door jaarlijks een bedrag deels of gelijk aan de kapitaallasten uit die bestemmingsreserve te laten vrijvallen. Op die manier kan worden bereikt dat deze lasten lager of budgetneutraal zijn.
Onttrekkingen aan reserves zijn incidentele dekkingsmiddelen. Daarom worden geen structurele lasten ten laste van de reserves gebracht. Het risico is anders aanwezig dat de begroting in de toekomst zwaarder belast wordt, indien een reserve is uitgeput, terwijl de activiteit door blijft gaan. De kosten moeten dan in de begroting worden opgevangen. Een uitzondering in het BBV op de regel dat onttrekkingen aan reserves incidentele dekkingsmiddelen zijn, is de reserve dekking kapitaallasten. In dat geval worden afschrijvingen en/of rentelasten uit reserves gedekt.
Het aanspreken van het vermogen in de reserve dekking kapitaallasten heeft een direct, positief gevolg voor de exploitatie. Onttrekkingen aan een bestemmingsreserve dekking kapitaallasten mogen als structureel worden aangemerkt (notitie materiele vaste activa commissie BBV). 

De algemene reserve heeft een verwachte omvang van circa € 14 mln in 2030, ervan uitgaande dat de begrotingstekorten in 2028 en 2029 (ravijnjaren) opgelost worden zonder inzet van de algemene reserve. Het benodigd weerstandsvermogen in de voorliggende begroting bedraagt € 2,9 mln. Bij een algemene reserve van € 5,8 mln blijft de ratio weerstandsvermogen dus boven 2,0 zijnde uitstekend.
Het is dus mogelijk om een deel van de algemene reserve te storten in de reserve dekking kapitaallasten om daarmee de meerjarenbegroting structureel te ontlasten. Hiermee worden dus incidentele dekkingsmiddelen (algemene reserve) structureel ingezet (dekking van afschrijvings- en/of rentelasten) van vaste activa.

Voorgesteld wordt om € 2.934.800 vanuit de algemene reserve te storten in de reserve dekking kapitaallasten. Hierdoor worden structurele afschrijvingslasten gedekt van € 160.400 in 2026 oplopend tot € 250.200 in 2029. Dit beziet op 26 vaste activa met een afschrijvingstermijn korter dan 20 jaar. Dit betreft in hoofdzaak onderzoekskredieten,  meubilair, verkeersregelinstallaties, verlichting, zonnepanelen en bebording. 
De gedekte afschrijvingslasten bezien op de programma's 3 (punt H), 5 (punt T) en 6. 

De Septembercirculaire 2025 leidt voor de jaren 2027 tot en met 2029 tot een neerwaartse bijstelling van de uitkering uit het Gemeentefonds. Deze bijstelling wordt met name veroorzaakt door een daling van de accressen, als gevolg van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp) en de prijs van het bbp (pbbp).
Ook voor het begrotingsjaar 2026 is sprake van een neerwaartse bijstelling van de accressen. Desondanks valt de uitkering uit het Gemeentefonds in 2026 hoger uit dan in de Meicirculaire 2025. Dit wordt grotendeels verklaard door de eenmalige overheveling van de CDOKE-middelen. Deze middelen zijn in 2026 eenmalig omgezet van een specifieke uitkering naar een decentralisatie-uitkering. Voor een inhoudelijke toelichting hierop wordt verwezen naar programma 4 punt-E.

Een uitgebreidere toelichting op de Septembercirculaire 2025 is eerder gedeeld via de raadsinformatiebrief van 23 september 2025.

Septembercirculaire 2025

De tot Programma 6 / Bestuur en organisatie behorende BBV taakvelden kunt u terugvinden in Bijlage 7 / BBV Taakvelden

De tot Programma 6 / Bestuur en organisatie behorende BBV indicatoren kunt u terugvinden in Bijlage 8 / BBV Indicatoren

De tot Programma 6 / Bestuur en organisatie behorende verbonden partijen kunt u terugvinden in Bijlage 9 / Verbonden partijen