Programma 2 / Zorg en inkomen

• Re- integratie verordening P- wet gemeente Beek 2023 (vastgesteld juni 2023)
• Afstemmingsverordening P- wet, IOAW, IOAZ gemeente Beek 2023 (vastgesteld juni 2023)
• Wijzigingsbesluit verordening individuele inkomenstoeslag  2015 gemeente Beek 2023 (vastgesteld juni 2023)
• Beleidsregels giften P- wet 2022 (vastgesteld juni 2022)
• Beleidsregels beschut werk P- wet gemeente Beek 2020 (vastgesteld december 2020)
• Beleidsregels bestuurlijke boete P- wet, IAOW en IAOZ gemeente Beek (vastgesteld december 2020)  
• Beleidsregels bijstand onder verband van hypotheek of verpanding gemeente Beek 2018 (vastgesteld december 2020)
• Beleidsregels bijzondere bijstand gemeente Beek 2020 (vastgesteld januari 2022)
• Beleidsregels individuele inkomenstoeslag gemeente Beek 2018 (vastgesteld december 2020) 
• Beleidsregels premiebesluit participatiewet gemeente Beek 2018 (vastgesteld december 2020) 
• Beleidsregels terug en invordering P- wet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 gemeente Beek 2021 (vastgesteld december 2023)
• Beleidsregels woonsituatie gemeente Beek 2021 (vastgesteld december 2023)
• Beleidsregels tegemoetkoming kosten kinderopvang gemeente Beek 2018 (vastgesteld juli 2018)
• Verordening burgerparticipatie gemeente Beek (vastgesteld 2019)
• Beek, een seniorvriendelijke gemeente, activiteitenplan 2019-2022 (vastgesteld april 2019)
• Regionaal Gezondheidsbeleid 2025-2030 "Gezondheid nu, voor later!" (vastgesteld juli 2025)
• Zuid-Limburgs Beleidsplan Preventie en Handhaving Jeugd & Middelen 2025-2028 (vastgesteld december 2024)
• Regiovisie Zuid-Limburg 2024-2031 "Samen sterk, iedereen veilig" Aanpak geweld in afhankelijkheidsrelaties (vastgesteld juli 2024)
• Verordening jeugdhulp gemeente Beek 2021 (vastgesteld in 2020)
• Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Beek 2024 
• Nota Vrijwilligerswerk gemeente Beek 2021-2025 (vastgesteld 2021) 
• Mantelzorg gemeente Beek 2022-2026 (vastgesteld september 2022) 
• Sport-beleidsvisie 2023-2032 Beek in beweging 
• Besluit Wmo 2025
• Beleidsregels Wmo gemeente Beek 2022  
• Regionaal beleidskader jeugdhulp 2024-2028 Zuid-Limburg 
• Sportakkoord 2023-2027 
• Plan van aanpak Beek samen tegen eenzaamheid 2023-2025 
• Minimabeleidsplan "Volwaardig en zinvol meedoen 2024-2027
• Strategische visie sociaal domein 2025-2025
• Lokale inclusie agenda 2024-2028

De hyperlinks die verwijzen naar iBabs kunnen bekeken worden met de inloggegevens:  burger, wachtwoord: burger

Dit programma draagt bij aan de verwezenlijking van de Herijkte Strategische Toekomstvisie Beek 2030:

• Met het blijven inzetten op Burgerkracht kiest Beek voor meer zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid van haar inwoners, verenigingen en buurten in combinatie met een meer faciliterende rol van de gemeente. Iets dat Beek wil bereiken zonder dat mensen tussen wal en schip (dreigen te) vallen.
• Inwoners worden gestimuleerd en gefaciliteerd om actief te participeren in de samenleving (onder andere op het gebied van mantelzorg en vrijwilligerswerk). Om burgers adequaat te laten participeren in de samenleving moet ook voorzien worden in een goed sociaal financieel vangnet en ondersteuning bij het vinden van passende arbeid. Armoede moet voorkomen worden.
• Beekenaren worden gestimuleerd om mee te praten en mee te denken met de gemeente. De gemeente faciliteert en initieert dit en betrekt hierbij ook proactief de maatschappelijke organisaties. De gemeente moedigt eigen initiatieven van harte aan en vraagt bij deze initiatieven dan ook een actieve houding van de inwoners.
• De gemeente en haar maatschappelijke organisaties werken samen aan de positieve gezondheid en vitaliteit van de Beekenaren en zetten gezamenlijk in op preventie.

* op basis van burgerpeiling 2024 (uitgevoerd in 2023)  

**Begin 2025 zijn relatief veel afmeldingen gekomen, waardoor er in mei 2025 nog 521 mantelzorgers waren ingeschreven. De redenen van afmelding waren onder meer het overlijden van de zorgvrager of omdat de mantelzorger te oud werd om de zorgvrager te ondersteunen.
Daarom is het streefaantal voor de komende jaren lager dan het gerealiseerde aantal in 2024.

In december 2024 heeft de gemeenteraad van Beek de strategische visie sociaal domein 2025-2035 vastgesteld. Met de strategische visie zet de gemeente de komende jaren stevig in op de majeure opgaven: gezondheid, bestaanszekerheid en kansengelijkheid. Het versterken van de sociale basis in alle kernen van Beek is daarbij een belangrijk uitgangspunt. 

Voor de strategische visie wordt uitgegaan van de hefboomwerking van het sociaal domein: investeren in het sociaal domein werkt als een hefboom en ontketent op termijn maatschappelijke besparingen, zoals minder specifieke hulp en ondersteuning en het meer gebruik kunnen maken van collectieve voorzieningen. Voor de extra investeringen voortkomend uit deze strategische visie zijn meerjarig financiële middelen nodig, zijnde € 300.000. Dit is randvoorwaardelijk om belang om de gestelde doelen te bereiken. 

Door de zorgstructuur op middelbare scholen te versterken met de inzet van een jeugdpsycholoog, wordt er op een laagdrempelige manier ondersteuning geboden. Er wordt een positieve bijdrage geleverd aan de mentale gezondheid van jeugdigen, waarbij de inzet van geïndiceerde zorg (deels) wordt voorkomen.

In de gemeente Beek zijn er een vijftal woonwagenlocaties. Voorgesteld wordt om vanaf januari 2026 Partners in Welzijn (PiW) opbouwwerk structureel voor 4 uur per week in te zetten voor het onderhouden van de sociale contacten op alle woonwagenlocaties. De kosten hiervan bedragen € 20.000 per jaar. Bij toekomstige herstructureringsprojecten van de woonwagenlocatie zullen de uren moeten worden uitgebreid.

Op basis van realistisch budgetteren zijn twee posten structureel naar boven bijgesteld in de begroting 2026 en de daaropvolgende jaren. Dit betreft de kosten voor Huishoudelijke Ondersteuning (€ 79.300) en Groepsbegeleiding (€ 3.100). Dit heeft te maken met een blijvende toename van het aantal cliënten en wederom een forse stijging van de reële tarieven. Daarnaast wordt meer gebruik gemaakt van Zorg in Natura in plaats van een Pgb (€ 24.200). De post voor Pgb’s (van Huishoudelijke Ondersteuning en (Groeps)Begeleiding) is daarom juist naar beneden bijgesteld (€ 21.900). Per saldo is de bijstelling op alle Wmo budgetten € 84.700.

In de volumeontwikkeling van het P-bedrijf wordt voor 2026 uitgegaan van een scenario waarbij dit volume licht zal stijgen, gebaseerd op het verwachte macro economische groeipad van het bijstandsvolume. Daarnaast zal het aantal inwoners dat gebruik maakt van minima-voorzieningen de lijn volgen van de geschetste volume- ontwikkeling. De prognose van de  BUIG-inkomsten van het Rijk is dat deze toeneemt in de komende jaren. Met nadruk wordt hierbij gesteld dat dit een verwachting betreft en geen zekerheid. De reden voor de verwachte toename is de voor Beek geldende T-2-systematiek. Dit betekent dat de BUIG-inkomsten in enig jaar is gebaseerd op de uitkeringsgegevens van 2 jaar eerder.

De OVA (Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling) is een jaarlijkse index die de overheid toepast om de loon- en prijsontwikkelingen in de zorg- en welzijnssectoren te compenseren. De OVA combineert twee elementen, een index voor personele en een index voor materiële kosten, omdat zorginstellingen zowel met loonkosten als met overige bedrijfskosten te maken hebben. Door een evenwichtige indexatie toe te passen op beide kostensoorten, zorgt de overheid ervoor dat de bekostiging op een reële wijze wordt aangepast aan de werkelijke kostenontwikkelingen in de sector.
Vorig jaar is gestart met het toepassen van de OVA-index op de budgetten voor de welzijnsinstellingen MEE en MIK & PIW Groep. De voorlopige, gecombineerde index (prijsindex voor personele én materiële kosten) voor 2026 is 5,13%. De gemeentelijke budgetten zijn reeds geïndexeerd met 2,1%. Hoewel de welzijnsinstellingen recht hebben op een indexatie van 5,13% is in hun subsidieaanvraag voor 2026 uitgegaan van een iets lager percentage. Het extra benodigde bedrag voor indexatie betreft € 21.300.

Gemeenten hebben diverse wettelijke taken en verantwoordelijkheden op het gebied van verslavingspreventie, met name sinds de decentralisaties in het sociaal domein in 2015. Deze taken zijn vastgelegd in onder andere de Wet publieke gezondheid (Wpg), de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In de Westelijke Mijnstreek wordt al jarenlang het Maatschappelijk Opvang (MOV) budget, afkomstig uit de decentralisatie-uitkering Maatschappelijke Opvang, ingezet voor activiteiten op het gebied van verslavings-preventie. De gemeente Sittard-Geleen verstrekt hiertoe een jaarlijkse subsidie aan Mondriaan voor de uitvoering van verslavingspreventie in de gehele Westelijke Mijnstreek. Hoewel het MOV-budget formeel niet specifiek bedoeld is voor verslavingspreventie, is vanwege de overlap in doelgroep verslavingspreventie hieruit wel in de afgelopen jaren voor de gehele regio gefinancierd. Vanaf 2025 ontstaat echter een structureel tekort op het MOV-budget, onder andere doordat de rijksuitkering niet wordt geïndexeerd, terwijl de subsidies wel zijn geïndexeerd. Hierdoor is het volledige budget vanaf 2026 noodzakelijk voor de primaire doelgroep: dak- en thuislozen. Dat betekent dat de gemeente Sittard-Geleen vanaf 2026 niet langer in staat is om verslavingspreventie voor de gemeenten Beek en Stein te financieren. Beek en Stein zullen deze taak vanaf 2026 dus zelf moeten bekostigen. Dit geldt ook voor een kleine subsidie m.b.t. ggz-expertise binnen de openbare geestelijke gezondheidszorg. Voor de gemeente Beek betreft dit in totaliteit een jaarlijks bedrag van € 31.000. 

Het subsidiebudget voor de Wensbus Beek van € 12.000 kan in 2026 incidenteel vrijvallen. Vanwege enkele positieve financiële ontwikkelingen heeft het bestuur van de Wensbus Beek voor 2026 geen subsidie aangevraagd. Dit was ook in 2024 en 2025 het geval.  I.v.m. kostenstijgingen wordt vanaf 2027 weer een subsidieaanvraag verwacht. De kosten zullen vanaf 2028 verder stijgen. De huidige drie leasecontracten van de drie Wensbussen lopen per 31-12-2027 af. Gezien de leeftijd van de bussen, worden deze dan vervangen (via nieuwe leasecontracten).

De gemeente Maastricht ontvangt als centrumgemeente voor de regio Maastricht-Heuvelland en Westelijke Mijnstreek een decentralisatie uitkering vrouwenopvang (DUVO). Hieruit worden verschillende diensten gefinancierd ten behoeve van de meest kwetsbare inwoners in de regio. De DUVO wordt niet apart geïndexeerd door het Rijk, de indexatie wordt als onderdeel van het accres toegevoegd aan de algemene uitkering van elke gemeente. De gemeente Maastricht heeft de budgetten voor vrouwenopvang de afgelopen jaren in haar eigen begroting geïndexeerd, de regiogemeenten hebben hier niet aan bijgedragen. De werkelijke kosten zijn inmiddels hoger dan de ontvangen DUVO-middelen. Ingaande 2025 worden de middelen die gemeenten jaarlijks ontvangen in het accres van het gemeentefonds voor indexatie van de DUVO beschikbaar gesteld aan de centrumgemeente. Voor Beek is dat voor 2026 en volgende jaren een bedrag van € 13.500.

Eén van de onderdelen van Huishoudelijk Ondersteuning (HO) is wassen en strijken. Recent heeft de rechtbank en de CRvB (Centrale Raad van Beroep) een aantal uitspraken gedaan over het onderdeel ‘strijken’. De rechtbank stelde dat strijkvrije kleding algemeen gebruikelijk is. De CRvB stelde dat gestreken bovenkleding in het algemeen niet noodzakelijk is om te kunnen participeren in de maatschappij of voor de zelfredzaamheid. Burgers kunnen immers hun eigen kracht inzetten door voor strijkvrije bovenkleding te kiezen.  Uit deze uitspraken blijkt dat het niet meer nodig is om het onderdeel strijken te indiceren. Vanaf het moment dat dit bekend werd, wordt het strijken niet meer geïndiceerd bij nieuwe cliënten en bij geplande herindicaties. Het voornemen is om vanaf 1-1-2026 alle bestaande 195 cliënten met een strijkvoorziening te herindiceren. Dit zorgt voor een besparing van € 105.000 per jaar. Er zijn wel eenmalige kosten ad € 50.000 voor het herindicatietraject want individueel onderzoek is noodzakelijk. En cliënten moeten juridisch een gewenningsperiode van een aantal maanden krijgen. Vandaar dat de besparing in het eerste jaar op € 50.000 wordt geraamd. Per saldo is de besparing het eerste jaar dus (€ 50.000 minus € 50.000 aan kosten) € 0. Vanaf 2027 kan de volledige besparing van € 105.000 ingeboekt worden. 

In de Westelijke Mijnstreek is in 2025 een nieuw HHM protocol geïntroduceerd. Eén van de opties in het nieuwe protocol is het indiceren van 1x per 2 weken huishoudelijke ondersteuning, mits de cliënt in staat is om de algemene hygiëne in orde te houden. De tijd voor de reguliere huishoudelijke ondersteuning taken per week zouden dan niet verdubbeld hoeven te worden, waardoor er een lager aantal minuten toegekend kan worden. Uitgangspunt volgens het nieuwe protocol is dan 2,5 uur per 2 weken. De gemeente Beek is voornemens om dit protocol per 1-1-2026 toe te passen. Voorgesteld wordt om niet alle bestaande cliënten te herindiceren, maar dit alleen bij nieuwe cliënten te laten gelden. Hierdoor loopt de besparing langzaam op van € 3.000 in het eerste jaar naar € 19.000 in 2029.

Ook in 2025 zijn er minder aanvragen ingediend voor een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang op basis van een sociaal medische indicatie (SMI). Dit budget kan dan ook structureel met € 20.000 worden afgeraamd. De regeling Tegemoetkoming kosten kinderopvang SMI is een open einde regeling. 

Beek biedt haar inwoners de gelegenheid om gebruik te maken van een VGZ- ziektekostenverzekering. Voor mensen met een minimum- inkomen biedt de gemeente in het kader van het minimabeleid de mogelijkheid om een pluspakket hierop te nemen die de gemeente betaalt. Hierdoor wordt onder andere het eigen risico afgedekt. In de afgelopen jaren is gebleken dat minder mensen dan begroot van deze regeling gebruik maken, reden om het dienaangaande budget in balans te brengen via een structurele aframing met € 15.000.

Zelfstandigen kunnen in (tijdelijke) financiële problemen komen die het voortbestaan van hun bedrijf bedreigen. In bepaalde gevallen kunnen zij dan een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Naast de algemene bijstand voor zelfstandigen is er ook bijzondere bijstand. In de afgelopen jaren is gebleken dat er minder dan gebudgetteerd gebruik gemaakt wordt van leenbijstand, als onderdeel van de bijzondere bijstand. Ook vallen de declarabele kosten van de bijzondere bijstand structureel lager uit. Om die reden wordt het budget declarabele kosten met € 3.000 verlaagd en de leenbijstand met € 18.000 verlaagd. 

Voor zelfstandigen bestaat de Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (IOAZ). Gebleken is dat van deze regeling in de afgelopen jaren minder dan begroot gebruik wordt gemaakt. Om die reden wordt het betreffende budget met € 18.000 afgeraamd. 

Delen in de uitvoering van de Wet inburgering zijn uitbesteed aan het participatiebedrijf Vidar. De daarmee gepaard gaande kosten worden gedekt uit de SPUK Inburgering. Daarnaast wordt een deel van de kosten gedekt vanuit de middelen die via de algemene uitkering worden ontvangen. Vidar heeft in haar prognose laten weten dat er geen extra budget nodig is bovenop de SPUK Inburgering. Voor 2026 was hier al rekening mee gehouden. Voor de jaren vanaf 2027 kan het gedeelte van de kosten met dekking uit de Algemene Uitkering vrijvallen. 

Stegen 35 is een belangrijke ontmoetingsplek in de wijk, maar het gebouw is verouderd, niet duurzaam en voldoet niet aan de wensen van de gebruikers. Daarom wordt voorgesteld om de Stegen 35 toekomstbestendig te maken. Hiervoor is een investering noodzakelijk van € 1.087.500 waarbij er reeds een DUMAVA subsidie is toegekend van € 146.900. Per saldo bedraagt de investering € 940.600.  Meer informatie over het investeringskrediet treft u aan in het projectenboek.

In de Meicirculaire 2025 is aangekondigd dat de invoering van de inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage voor de Wmo wordt uitgesteld tot 1 januari 2027. Hierdoor blijft het huidige abonnementstarief in 2026 van kracht en wordt de geplande onttrekking uit het Gemeentefonds van € 225 miljoen met een jaar doorgeschoven. Voor de gemeente Beek levert dit een budgettair voordeel van € 217.000 op in 2026. Dit voordeel is verwerkt in programma 6, samen met de overige mutaties uit het Gemeentefonds. 
Daarnaast was in de voorgaande begroting rekening gehouden met € 191.000 aan extra inkomsten vanaf 2026 als gevolg van de invoering van deze eigen bijdrage. Doordat de invoering met een jaar is uitgesteld, moeten deze geraamde inkomsten voor 2026 volledig worden afgeraamd. Hierover is eerder gecommuniceerd  via de raadsinformatiebrief van 26 juni 2025. 

Raadsinformatiebrief meerjarenperspectief 2026-2029

De tot programma 2 / Zorg en inkomen behorende BBV taakvelden kunt u terugvinden in Bijlage 7 / BBV Taakvelden

De tot Programma 2 / Zorg en inkomen behorende BBV indicatoren kunt u terugvinden in Bijlage 8 / BBV Indicatoren

De tot Programma 2 / Zorg en inkomen behorende verbonden partijen kunt u terugvinden in Bijlage 9 / Verbonden partijen