Paragraaf 10 / Rechtmatigheid en rechtmatigheidsverantwoording

Rechtmatig handelen is voor een overheidsorganisatie belangrijk; een overheid hoort te voldoen aan wet- en regelgeving. Met de rechtmatigheidsverantwoording in de jaarrekening legt het college een verantwoording af over de rechtmatigheid. Het college verantwoordt zich voor een goed financieel beheer, inclusief bijbehorende verordeningen. De accountant controleert de verantwoording van het college. 
Daarmee zijn voor de raad waarborgen ingebouwd dat het college een gedegen verantwoording heeft opgesteld en afgegeven. 

Rechtmatigheid als terminologie geeft aan dat een voorgenomen handelswijze in overeenstemming is met de geldende wet- en regelgeving en besluiten. Dit begrip is van toepassing op alles wat een gemeente qua taken op zich neemt. Denk hierbij aan aanbestedingen, Omgevingswet, subsidievoorwaarden, raadsbesluiten enzovoort. 
Bij rechtmatigheid in het kader van de rechtmatigheidsverantwoording bestaat er een duidelijke relatie met het financiële beheer. Er moet immers worden verantwoord dat baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Het gaat om de financiële beheershandelingen.

Er zijn een 9-tal criteria van rechtmatigheid, de eerste 6 komen tot uitdrukking in de balans en het overzicht van baten en lasten en blijven onlosmakelijk verbonden met de getrouwheidsbeoordeling van de accountant. De overige 3, specifieke criteria, komen tot uitdrukking in de rechtmatigheidsverantwoording. 

Afgedekt door rechtmatigheidsverantwoording:
·    Begrotingscriterium
·    Voorwaardencriterium                  
·    Misbruik en oneigenlijk gebruik

In de jaarrekening 2026 zal in deze paragraaf een rechtmatigheidsverantwoording worden gegeven, met de door de raad besloten rechtmatigheidstoleranties, zoals vastgelegd in het controleprotocol.

Ook in 2026 zal de rechtmatigheid structureel verankerd zijn in de planning- en controlcyclus. De interne controlefunctie werkt proces- en risicogericht. 
Dit betekent dat werkprocessen zo praktisch en efficiënt als mogelijk worden ingericht. Anderzijds ligt de nadruk op risico’s en de werking van mitigerende beheersmaatregelen. 

In 2026 ligt de nadruk op het verder doorontwikkelen van de interne controle naar interne beheersing, kortom de controlefunctie raakt niet enkel de interne controle maar ook het proces- en risicomanagement. De rechtmatigheidsverantwoording wordt verder doorontwikkeld en kritieke processen worden in dit licht aangescherpt.

Dit met als doel een praktische en transparante organisatie waarin de financiële rechtmatigheid door ontwikkelt en publieke middelen doel- en rechtmatig worden ingezet.