Autonome ontwikkelingen

Van de BsGW is medio 2025 een prognosewijziging ontvangen op basis waarvan de opbrengst toeristenbelasting over 2024 incidenteel met € 15.000  kan worden bijgeraamd als nagekomen bate voorgaand jaar.

De gemeente betaalt over panden die in eigendom zijn belasting. Op basis van de definitieve aanslag 2025 van de BsGW blijkt dat de werkelijke heffingen hoger uitvallen dan begroot, doordat de WOZ-waarde van panden is gestegen.

Omdat de heffingen over alle programma’s van de begroting zijn verdeeld, resulteert dit in een nadeel van € 5.400 voor programma 1, een voordeel van € 15.000 voor programma 2, een nadeel van € 19.500 voor programma 3, een nadeel van € 17.300 voor programma 4, een voordeel van € 9.700 voor programma 5 en een nadeel van € 300 voor programma KVS. Per saldo leidt dit tot een budgettair nadeel van € 17.800.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.K.

Van het Rijk zijn diverse afrekeningen ontvangen voor terugbetalingen van teveel ontvangen SPUK-gelden in 2024. Hier was in de jaarrekening 2024 al rekening mee gehouden waardoor het nu budgettair neutraal verwerkt kan worden. De 2 grootste worden toegelicht. Van de SPUK ontheemden Oekraïne moest € 275.000 terugbetaald worden doordat in de aanvraag van 2024 gerekend is met 529 opvangplekken, in werkelijkheid waren het 525 opvangplekken. De SPUK Inburgering is voor 2024 € 144.000 lager vastgesteld. Het definitief vastgesteld budget is gebaseerd op gegevens van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) met betrekking tot het werkelijk aantal inburgeringsplichtigen dat ultimo 2024 in de gemeente Beek is gehuisvest. Dit aantal was lager dan in de voorlopige beschikking. 

Voor de duurzaamheidsmaatregelen in de Stegen 35 is een Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) subsidie aangevraagd van € 146.900. Onlangs is hierop een voorschot van € 102.811 ontvangen. Deze subsidie wordt ingezet als dekking voor het investeringskrediet dat is gevoteerd voor de investering in de Stegen 35.

De gemeente Maastricht ontvangt als centrumgemeente voor de regio Maastricht-Heuvelland en Westelijke Mijnstreek een decentralisatie uitkering vrouwenopvang (DUVO). Hieruit worden verschillende diensten gefinancierd ten behoeve van de meest kwetsbare inwoners in de regio. De DUVO wordt niet apart geïndexeerd door het Rijk, de indexatie wordt als onderdeel van het accres toegevoegd aan de algemene uitkering van elke gemeente. De gemeente Maastricht heeft de budgetten voor vrouwenopvang de afgelopen jaren in haar eigen begroting geïndexeerd, de regiogemeenten hebben hier niet aan bijgedragen. De werkelijke kosten zijn inmiddels hoger dan de ontvangen DUVO-middelen. Ingaande 2025 worden de middelen die gemeenten jaarlijks ontvangen in het accres van het gemeentefonds voor indexatie van de DUVO beschikbaar gesteld aan de centrumgemeente. Voor Beek is dat voor 2025 een bedrag van € 13.200.  Voor de volgende jaren is een bedrag van € 13.500 bijgeraamd in de Begroting 2026.

Tijdens het jaar is duidelijk geworden dat sommige budgetten omhoog bijgesteld moeten worden. Vooral de kosten voor Huishoudelijke Ondersteuning en Dagbesteding zijn gestegen, als gevolg van een groeiend aantal cliënten. Daarnaast zijn de Wmo-tarieven wederom fors gestegen. Deze tariefsverhogingen zijn noodzakelijk om te voldoen aan landelijke regels voor reële tarieven. De structurele doorvertaling voor 2026 e.v. is al verwerkt in de primitieve begroting 2026 van de gemeente Beek.

Van het Rijk is een voorschot ontvangen van € 8.925.532 voor de opvang van ontheemden Oekraïne in 2025. Daarbij verwachten we nog € 200.000 aan eigen bijdragen van Oekraïners die een eigen inkomen hebben. Aan de totale batenkant kan derhalve € 9.125.532 geraamd worden. Dit bedrag wordt ook aan de lastenkant geraamd zodat er een budgettair neutrale bijraming is. Uiteindelijk wordt echter verwacht dat de kosten hoger zullen zijn, maar doordat het Rijk heeft bevestigd dat meerkosten gedeclareerd kunnen worden, zullen in de jaarrekening ook de baten en lasten budgettair neutraal verwerkt worden.

Over 2025 hebben diverse over- en onderschrijdingen in het Werk & Inkomenbudget geleid tot een positief saldo van € 42.800. De hogere uitgaven aan uitkeringen werden gecompenseerd door lagere uitvoeringskosten, als ook enkele incidentele posten, gezamenlijk optellend tot het genoemde positieve saldo. 

MIK & PIW Groep heeft voor de uitvoering van het sociaal werk door de drie organisatieonderdelen Centrum voor Jeugd en Gezin Westelijke Mijnstreek, Knooppunt Informele Zorg en Partners in Welzijn in 2024 een subsidie van € 741.508 van onze gemeente ontvangen. Conform de Algemene subsidieverordening heeft MIK & PIW Groep de verzoeken tot vaststelling van deze subsidies ingediend. Op basis van deze verantwoording is de subsidie op € 729.483 vastgesteld. Het minimale verschil ad € 16.794 is een incidentele meevaller voor de gemeente.

De regio Zuid-Limburg ontvangt van het rijk een specifieke uitkering (SPUK) bestemd voor de doelen van het Integraal Zorgakkoord (IZA). De middelen worden verdeeld per samenwerkingsregio. Van elke samenwerkingsregio is één gemeente mandaathouder. In onze regio is dat de gemeente Sittard-Geleen. Van de gemeente Sittard-Geleen is € 32.000 ontvangen voor lokale invulling. Dit bedrag wordt ingezet voor de subsidie inloopvoorziening GGZ. De budgettaire ruimte die hierdoor ontstaat wordt ingezet voor inhuur ter compensatie voor de extra werkzaamheden rondom de thema's van IZA en GALA.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 1.B.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.K.

Van het rijk is een specifieke uitkering (SPUK) ter grootte van € 15.200 ontvangen voor het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). Deze SPUK is bedoeld voor laagdrempelige hulppunten waar inwoners en ondernemers met hun vragen over online overheidsdienstverlening terecht kunnen. Het ontvangen bedrag wordt direct ook aan de lastenkant geraamd waardoor deze post nu budgettair neutraal verwerkt is.

Van het rijk is een specifieke uitkering (SPUK) ter grootte van € 383.600 ontvangen voor de stimulering van Sport. Deze SPUK is bedoeld voor de ontwikkeling en instandhouding van sportaccommodaties en de aanschaf van sportmaterialen te stimuleren. Het ontvangen bedrag wordt direct ook aan de lastenkant geraamd waardoor deze post nu budgettair neutraal verwerkt is.

In aanloop naar het vaststellen van een nieuwe exploitatieovereenkomst worden door De Haamen, de onderhoudswerkzaamheden betreffende incidenteel onderhoud en jaarcontracten, in eigen beheer uitgevoerd, voor zowel de binnen- als buitensportaccommodaties (zijnde huurdersonderhoud). Het huurdersonderhoud dat volgens de demarcatielijst wordt uitgevoerd, wordt door De Haamen doorbelast aan de gemeente, inclusief uitvoerings- en begeleidingsuren (personele kosten).  Deze nieuwe werkwijze wordt als positief ervaren en wordt in 2026 verankerd in een nieuwe exploitatieovereenkomst.

Omdat geen rekening is gehouden met een doorbelasting van personele kosten en er sprake is van onderraming in de budgetten van onderhoud van binnen- en buitensportaccommodaties, worden deze budgetten bijgeraamd.

Kortheidshalve wordt verwezen naar bovenstaande toelichting, onderdeel 3.C.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 1.B.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.K.

Medio 2025 is de 3e tranche van de specifieke uitkering Lokale Aanpak Isolatie van € 687.800 ontvangen. Dit voorschot wordt verantwoord op de balans onder vooruitontvangen bedragen met specifiek bestedingsdoel.
De middelen worden ingezet voor de ondersteuning van particuliere woningeigenaren bij het laten uitvoeren van isolatiemaatregelen aan hun woning. Daarnaast ontvangen Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) extra begeleiding bij de voorbereiding en uitvoering van collectieve verduurzamingsprojecten. De uitvoering van deze activiteiten is belegd bij het Regionaal Energieloket, dat zorgdraagt voor de praktische uitvoering en communicatie richting inwoners.

Op 12 september 2025 is er een tractor uitgebrand op de Grootgenhouterstraat.  Als gevolg van de brand is een spoedsanering en bereddering uitgevoerd. Door de brand is het wegdek beschadigd. De totale kosten (bereddering en herstel) worden verhaald op de eigenaar van de tractor.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 1.B.

De grondoverdracht van de bouwrijpe locaties van het voormalige multifunctioneel centrum en de voormalige basisschool in Spaubeek aan ZOwonen zal naar verwachting niet eerder plaatsvinden dan in het eerste kwartaal van 2026 als gevolg van vertragingen van de sloop en ruimtelijke procedures.  De realisatie van het in de raad op 3 oktober 2024 verwachte voordelige resultaat van € 168.200 verschuift daardoor van 2025 naar 2026 en zal verwerkt worden in de Afwijkingenrapportage 2026. 

Als gevolg van een verwacht positief resultaat over 2025 vermindert de Omgevingsdienst ZL vierde kwartaalnota met € 55.000.
Het verwachte positieve resultaat 2025 wordt in hoofdzaak veroorzaakt door lagere personeelskosten dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door een lagere cao-indexatie, afbouw van langdurige inhuur en instroom van nieuwe functies die pas gedurende het jaar plaats vindt. Daarnaast heeft de Omgevingsdienst ZL hogere baten als gevolg van extra budget van de Provincie ad € 1,5 miljoen en overige (subsidie)inkomsten ad € 0,5 miljoen.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.K.

Conform de verwerking en toelichting in de Begroting 2026 is in 2025 eveneens € 13.000 bijgeraamd op het onderhoudsbudget onverharde wegen. Dat heeft twee oorzaken.  De afgelopen jaren heeft er geen bijraming plaatsgevonden, terwijl de loonkosten, brandstofkosten en materiaalkosten zijn gestegen.  De tweede oorzaak voor het verhogen van het budget is dat er door klimaatverandering steeds meer kortstondige maar heftige regenbuien plaatsvinden,  met name in de zomer. Dit zorgt in ons heuvelachtige landschap voor schade door uitspoeling, met name aan de onverharde holle wegen. Om de veiligheid van de gebruikers te waarborgen nemen de herstelwerkzaamheden toe.

 Op het budget onderhoud openbare verlichting wordt in 2025 € 18.000 bijgeraamd. Reden hiervan is dat er zich in 2025 incidentele en niet voorziene kosten hebben voorgedaan.  Dit betreft in hoofdzaak kosten om te voldoen aan de NEN-norm om derden veilig aan de masten kunnen laten werken, het vervangen van relatief veel grondspots en het vervangen van de  tunnelverlichting aan de Siekendaalstraat.

Om de werkelijke kosten van het opstellen van de businesscase Buitendienst te dekken dient in 2025 € 15.000 incidenteel te worden bijgeraamd. 

Zoals verwerkt en toegelicht in de Begroting 2026 wordt de afschrijvingstermijn van nieuwe en bestaande investeringen in wegen, fietspaden en pleinen verlengd van 25 jaar naar 40 jaar. Dit betekent een vrijval van geraamde afschrijvingslasten ten gunste van de algemene middelen van € 84.400 in 2025. De voorgestelde verlenging van de afschrijvingstermijn is afgestemd met de toezichthouder (Provincie) en de accountant.  

Op basis van actuele verwachtingen kan de van nutsbedrijven te ontvangen degeneratievergoedingen in 2025 met € 225.000 worden bijgeraamd en wordt deze volledig gestort in de reserve degeneratievergoedingen om het areaal aan trottoirs en asfalt dat in 2026 kwaliteitsniveau-D (achterstallig onderhoud) zal bereiken weg te werken.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 1.B.

In februari 2025 heeft de raad ingestemd met het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) voor speelvoorzieningen. In dit plan is echter uitsluitend rekening gehouden met het onderhoud van harde ondergronden, terwijl ook zachte ondergronden jaarlijks onderhoud vergen. De onderhoudskosten hiervoor bedragen in 2025 € 22.200. Omdat deze kosten niet in het oorspronkelijke MJOP zijn opgenomen, resulteert dit in een budgettair nadeel van € 22.200. De structurele kosten voor 2026 e.v. zijn meegenomen in de begroting 2026. 

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.K.

In juni 2025 is de Cao Gemeenten voor de periode van 1 april 2025 tot en met 31 maart 2027 vastgesteld. In de Cao is een loonafspraak opgenomen van 6,7% en € 35 nominaal. Naast de afspraken over loon, is een minimum uursalaris afgesproken in de cao van € 16 per 1 januari 2026, zijn er verbeteringen van de toelagen, de studieschuld kan via het IKB worden afgelost, RVU en er wordt overgegaan tot het uitfaseren van een aantal aanvullende sociale zekerheidsregelingen.
De totale impact van de Cao voor de gemeente Beek bedraagt in 2025 € 238.400. In de begroting 2025 is reeds een stelpost opgenomen ad € 363.000. Dit heeft in 2025 een voordelig effect van € 124.600.

Als gevolg van een lager rioolinvesteringsvolume in 2025 dan verwacht, dient de BTW bate voor de algemene middelen (BCF) met € 427.300 te worden afgeraamd. 
Dit wordt gedekt door de BTW-egalisatiereserve.  

Het dagelijks bestuur van BsGW heeft in juni 2025 besloten dat de renteopbrengsten vanaf 1 januari 2025 voortaan vier keer per jaar aan de deelnemers worden uitgekeerd. Voorheen werden deze opbrengsten pas aan het einde van het jaar via de jaarrekening aan de deelnemers toegerekend. In de begroting van de gemeente Beek was hier geen rekening mee gehouden. Op basis van de werkelijke cijfers tot en met het derde kwartaal 2025, wordt de raming in de begroting bijgesteld naar € 11.000. Dit leidt tot een budgettair voordeel. 

De aandeelhouders van CSV hebben op 17 april jl. het besluit genomen om de vennootschap op te heffen en de resterende liquide middelen in CSV van afgerond € 8,35 miljoen uit te keren aan de aandeelhouders naar rato van het aandelenbelang. Voor gemeente Beek leidt dit tot een budgettair voordeel van € 17.500.

De inkomstenraming gemeentelijke heffingen voor 2024 is met € 84.700 naar boven bijgesteld aan de hand van de van BsGW ontvangen nieuwe prognose. Deze bijstelling bestaat uit een positief effect op de OZB woningen van € 9.700 en een positief effect op OZB niet-woningen van € 75.000. 

In de Afwijkingenrapportage 2025 is eerder uit voorzichtigheid uitgegaan van een geschatte renteopbrengst van € 150.000 aan rentebaten uit schatkistbankieren. Op basis van de gerealiseerde opbrengsten tot en met het derde kwartaal van 2025 wordt deze raming bijgesteld naar € 375.000. Deze bijstelling resulteert in een budgettair voordeel van € 225.000. 

Met terugwerkende kracht is een wijziging doorgevoerd in de rechtspositie van raadsleden tot 9 januari 2025. Op grond van deze wijziging ontvangen alle raadsleden jaarlijks een bruto bedrag ter hoogte van één maandvergoeding. Dit bedrag is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten voor het treffen van een voorziening bij arbeidsongeschiktheid. Deze wijziging leidt tot een budgettair nadeel van € 21.100.

Per 1 juli 2023 is de Wet toekomst pensioenen (Wtp) in werking getreden. Deze wet verplicht dat het pensioen voortaan via fondsfinanciering wordt geregeld. Dit betekent dat gemeenten de pensioenen van politieke ambtsdragers niet langer rechtstreeks betalen, maar via een pensioenfonds. Voor de overgang naar fondsfinanciering is een eenmalige kapitaalstorting van € 770.000 aan het ABP nodig om eerder opgebouwde pensioenrechten te dekken. De daadwerkelijke hoogte van deze storting kan echter nog afwijken, afhankelijk van de uitkomsten van de definitieve berekeningen die eind 2025 worden vastgesteld.

Tijdens de coronacrisis is een reserve gevormd voor kosten die verband houden met een crisis, pandemie of dergelijken. In 2024 hebben nog uitgaven ten laste van deze reserve plaatsgevonden die te maken hadden met de energiecrisis. Op dit moment zijn er geen voorziene uitgaven meer waar deze reserve voor zou kunnen worden ingezet. Daarom wordt voorgesteld om het restant ad € 41.368 over te hevelen naar de Algemene Reserve en de reserve Crisismaatregelen op te heffen. 

In de voorliggende Slotrapportage is een budgettair neutrale vereenvoudiging van de  kostenverdeelstaatmethode doorgevoerd. Dit betekent een lastenverschuiving van € 943.000 vanuit de programma’s naar het taakveld overhead. Deze aanpassing zorgt voor een transparantere en realistischere weergave van de kostenstructuur en betreft slechts een kostenverschuiving zonder invloed op het begrotingstotaal.

Deze wijziging betreft in hoofdzaak de raming  van inhuurkosten personeel. Voorheen werden personele inhuurkosten op basis van de gemeentebrede salarisverdeelsleutel verdeeld  over de zes programma’s. Omdat pas gedurende de realisatie duidelijk wordt binnen welk programma de inhuur daadwerkelijk wordt ingezet, is het meer zuiver om de raming voor inhuur centraal onder taakveld overhead op te nemen.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 6.A.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 1.B.

Door een toegenomen inzet van juridische specialisten, voor onder andere de BTW beroepsprocedure BMV Spaubeek en extern advies voor onderzoeken zoals de kostendekkendheid leges en toekomstvisie Asta, is een bijstelling van € 169.600 noodzakelijk. Dit leidt tot een budgettair nadeel.

Door een toename in het aantal medewerkers dat een opleiding volgt, zijn de studiekosten gestegen. Deze stijging komt enerzijds voort uit de inzet op de ontwikkeling en doorgroei van personeel, en anderzijds uit verplichte opleidingen die noodzakelijk zijn binnen het vakgebied van de ambtenaar. Als gevolg hiervan dient de raming voor studiekosten met € 39.900 bijgesteld te worden.  Dit is een budgettair nadeel.

Kortheidshalve wordt verwezen naar onderdeel 2.H.