Autonome ontwikkelingen

De inkomstenraming toeristenbelasting voor 2025 is bijgesteld aan de hand van de door BsGW actueel aangeleverde prognose, dat leidt tot een positief effect van € 14.200. 

De inkomstenraming afvalstoffenheffing voor 2025 is bijgesteld aan de hand van de door BsGW actueel aangeleverde prognose: hierin is een lagere kwijtschelding afvalstoffenheffing opgenomen dat leidt tot een positief effect van € 20.000. Deze aanpassing is budgettair neutraal verwerkt ten gunste van de voorziening afval (zie programma 5 punt B). 

Vanaf de programmabegroting 2025 worden de subsidiebudgetten voor MEE Zuid-Limburg en het sociaal werk van MIK & PIW voortaan geïndexeerd op basis van de landelijk vastgestelde (gecombineerde) OVA-index, in plaats van de gemeentelijke index. Meer uitleg hierover is te vinden in de programmabegroting 2025. Voor 2025 is deze index 4,91%. Deze index geldt als maximale indexering. Organisaties mogen echter ook een lagere index aanvragen. Dat is gebeurd bij de subsidieaanvraag 2025 van MIK & PIW Groep voor het sociaal werk. Het verschil tussen de maximale index 2025 (4,91%) en de lager aangevraagde index kan daarom meerjarig worden afgeraamd.

Voor de uitvoering van de wettelijk opgedragen taken van de Participatiewet (P-wet) rond werk en inkomen, ontvangt de gemeente Beek een budget, ook wel het BUIG-budget genoemd (BUIG = Gebundelde Uitkering). Wanneer de gemeentelijke uitgaven voor de P-wet groter zijn dan het ontvangen BUIG-budget, bestaat er een regeling om dit tekort (deels) te compenseren door gebruik te maken van de Vangnetuitkering Participatiewet. Voor Beek was in de Jaarrekening over 2023 een tekort op BUIG vastgesteld van € 311.600. Uiteindelijk is er € 13.100 ontvangen ter gedeeltelijke compensatie van dit tekort. 

De raming voor energiekosten van de gemeentelijke gebouwen is bijgesteld op basis van een actuele inschatting van het verbruik en de in 2025 geldende tarieven. Het merendeel van de tarieven is in 2025 gedaald ten opzichte van 2024. 

Het verwerken van de september- en decembercirculaire 2024 heeft binnen dit programma een nadelig effect voor 2026 en verder van ca. € 390.000. Dit wordt echter gecompenseerd door het voordeel in programma 6. Zie hiervoor ook de toelichting bij 6.J. 

Kortheidshalve wordt verwezen naar punt 6B. Ter compensatie van deze werkzaamheden wordt dit bedrag ingezet voor inhuur binnen programma 2.

Met ingang van 2022 is de nieuwe Wet Inburgering van kracht geworden. Deze wet voorziet in meer verantwoordelijkheden voor de gemeenten bij de inburgering van statushouders. Voor de uitvoering van deze taken zijn contracten afgesloten met Vluchtelingenwerk Nederland en Vidar (v.w.b. de Participatieverklaringstraject en de Module Arbeidsmarkt en Participatie). De aanvullende financiële middelen van het Rijk worden hiervoor ingezet, waarbij de gemeente Beek zich op het standpunt heeft gesteld dat de middelen van het Rijk in financiële zin taakstellend zijn.

Van het rijk is een specifieke uitkering (SPUK) ter grootte van € 13.800 ontvangen voor de uitvoering van de Wet Onderwijsroute.  Deze SPUK is bedoeld voor inburgeraars die de Onderwijsroute volgen.  Het ontvangen bedrag wordt direct ook aan de lastenkant geraamd waardoor deze post nu budgettair neutraal verwerkt is.

In 2023 is de Specifieke uitkering versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026 (SPUK GALA) voor de periode van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2026 voor gemeenten beschikbaar gesteld. Voor dit jaar en volgend jaar zijn de verleende uitkeringsbedragen geindexeerd. De hogere ontvangsten worden direct ingezet voor de hogere uitgaven, de verwerking in deze Afwijkenrapportage is derhalve budgettair neutraal. 

In de exploitatie overeenkomst tussen Stichting De Haamen en gemeente Beek is afgesproken dat de huurprijs wordt geïndexeerd met een formule gebaseerd op de consumentenprijsindex (CPI). Onze begroting wordt jaarlijks geïndexeerd met een percentage vermeld in de meicirculaires. Deze verschillende berekeningswijzen leiden nu tot een aframing van de huurinkomsten die we ontvangen van Stichting De Haamen. Eind 2026 loopt de huurovereenkomst af. Op dat moment zal opnieuw naar de tarieven gekeken worden, derhalve wordt de aframing alleen voor 2025 en 2026 verwerkt.  

Op 8 december 2022 heeft uw raad in het kader van verduurzaming op de sportcomplexen een investering in Led-armaturen voor de kunstgras sportvelden  gevoteerd, waarbij verwacht werd dat de structurele afschrijvingslasten van € 12.700 werden gedekt door de besparing op energielasten (budgettair neutraal). Deze besparing is in de afwijkingenrapportage 2023 in mindering gebracht op de exploitatiebijdrage aan Stichting de Haamen per 1-1-2025. Achteraf blijkt dit in strijd te zijn met de overeengekomen exploitatieovereenkomst met Stichting de Haamen. Dit wordt nu gecorrigeerd.

Het Rijk heeft in 2025 aan de gemeente Beek een voorlopige specifieke uitkering verleend ter hoogte van € 239.800. Dit betreft geoormerkte middelen voor onderwijsachterstandenbeleid (OAB), voor het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden in de Nederlandse taal, het voorkomen van segregatie en het bevorderen van integratie. Daarnaast beschikt de gemeente Beek in 2025 ook nog over een gemeentelijk budget. De rijksvergoeding wordt, naast het gemeentelijke budget, volledig ingezet voor peuteropvang en voor- en vroegschoolse educatie.

Beek heeft op 29 oktober 2024 een herziene CDOKE-beschikking ontvangen. Op basis hiervan is de specifieke uitkering CDOKE voor 2025 met € 254.100  verhoogd tot € 609.000. Dit aanvullende bedrag wordt in 2025 incidenteel ingezet voor het klimaat- en energiebeleid.

Naar aanleiding van een milieudelict in februari jl. hebben opruimwerkzaamheden plaatsgevonden die niet kunnen worden verhaald omdat de veroorzaker niet bekend is. De kosten bedragen circa € 60.000.

Er is een reserve ruimtelijke plannen om de kosten die benodigd zijn voor het ontwikkelen en actueel houden van de ruimtelijke plannen (lees: omgevingsvisie en het omgevingsplan) gelijkmatig te begroten. Jaarlijks wordt een bedrag van € 53.000 in deze reserve gestort. 
Periodiek wordt de omvang van de reserve en de voortgang van de werkzaamheden gemonitord. Op basis van het daadwerkelijke kostenverloop (er is later gestart met de omgevingsvisie en er zijn minder kosten gemaakt t.b.v. het omgevingsplan) is de omvang van de reserve gegroeid (€ 420.650 per ultimo 2024) en is doorgerekend dat op basis van de huidige stand van zaken een jaarlijkse storting van € 40.000 in deze reserve volstaat. Dit betekent een jaarlijkse vrijval van € 13.000.

Zoals verwerkt in de Slotrapportage 2024 is in de loop van 2024 gebleken dat een aantal budgetten voor rioleringszorg structureel naar boven toe bijgesteld moeten worden. 

Onderhoud:
Qua onderhoud blijkt vaker dat er reparaties nodig zijn om gebreken te herstellen. Het begroot budget dient jaarlijks € 250.000 te bedragen en dient daartoe structureel met € 82.600 bijgeraamd te worden.

Reiniging en inspectie:
Naast de jaarlijkse reinigings- en inspectieronde zijn er regelmatig ad-hoc klussen waarbij riolen gereinigd en geïnspecteerd moeten worden. Bijvoorbeeld naar aanleiding van klachten of als voorbereiding op projecten. Ook kan het voorkomen dat er extra gereinigd en geïnspecteerd dient te worden na wateroverlast situaties. Het jaarlijks begroot budget dient € 60.000 voor reiniging en € 50.000 voor inspecties te bedragen. Hiertoe dient € 74.200 structureel bijgeraamd te worden.

Calamiteiten:
Deze kostenpost is sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Bij wateroverlast worden aanzienlijke kosten gemaakt voor opruimwerkzaamheden, herstel van veldwegen, leegmaken van zandvangers/ kolken etc. Er is vooraf niet te voorspellen welke kosten er gemaakt zullen worden omdat niet bekend is waar en wanneer wateroverlast zal optreden. Gelet op de klimaatscenario’s waarbij hevige buien vaker zullen voorkomen zal er vaker sprake zijn van wateroverlast. Het begroot budget dient € 25.000 jaarlijks te bedragen. Hiertoe dient € 21.200 structureel bijgeraamd te worden.

Inhuur personeel:
Voor de ondersteuning op het gebied van water- en rioleringstaken wordt gebruik gemaakt van de diensten van verschillende adviseurs met specialistische kennis. Denk hierbij aan databeheer, directie en toezicht op beheer- en onderhoudsbestekken die regionaal zijn aanbesteed, advisering bij projectvoorbereiding en uitvoeren van berekeningen aan het rioolstelsel. Deze diensten worden ad-hoc en op regie afgenomen. Hiervoor is per 2026 structureel een budget van € 60.000 nodig dat budgettair neutraal verwerkt wordt ten laste van de voorziening riolen.

Resumerend dient er structureel per 2025 € 178.000 bijgeraamd te worden en per 2026 € 60.000 . Deze bijraming wordt budgettair neutraal verwerkt ten laste van de voorziening riolen.

Kortheidshalve wordt verwezen naar de toelichting bij programma 2, punt A. 

De raming voor energiekosten van de gemeentelijke gebouwen is bijgesteld op basis van een actuele inschatting van het verbruik en de in 2025 geldende tarieven. Het merendeel van de tarieven is in 2025 gedaald ten opzichte van 2024. 

Naar aanleiding van de jaarrekening 2024 zijn de afschrijvingslasten van investeringsprojecten meerjarig herrekend. Hierdoor valt in 2025 incidenteel € 21.000 aan afschrijvingslasten vrij op het taakveld verkeer en vervoer. Dit wordt in hoofdzaak veroorzaakt doordat de investering in bebording is doorgeschoven van 2024 naar 2025 waardoor de afschrijvingslast van € 20.000 in 2025 vrijvalt. In 2027 valt € 195.200 afschrijving vrij. Dit betreft in hoofdzaak € 80.000 afschrijving Vliegveldweg en € 109.600 reconstructie Stationstraat omdat de actuele verwachting is dat beide projecten worden opgeleverd in 2027 en de afschrijving dus eerst start per 2028.

De inkomstenraming gemeentelijke heffingen voor 2025 is met € 30.100 naar beneden bijgesteld aan de hand van de door BsGW actueel aangeleverde prognose. Deze bijstelling bestaat uit een negatief effect op de OZB woningen van € 9.300 en een negatief effect op OZB niet-woningen van € 20.800.

De regio Zuid-Limburg ontvangst van het rijk een specifieke uitkering (SPUK) bestemd voor de doelen van het Integraal Zorgakkoord (IZA). De middelen worden verdeeld per samenwerkingsregio. Van elke samenwerkingsregio is één gemeente mandaathouder. In onze regio is dat de gemeente Sittard-Geleen. Vanuit de gemeente Sittard-Geleen wordt dit jaar € 40.000 overgemaakt aan alle Zuid-Limburgse gemeenten ter vergoeding van de tactische inzet in de themawerkgroepen ketenaanpakken IZA/GALA. 

De financiële vertaling van de prijs- en loonindexatie 2024 in de begroting 2025 van de Veiligheidsregio is vertaald naar de begroting van de gemeente en bedraagt € 22.956, die structureel wordt bijgeraamd. 

De raming voor energiekosten van de gemeentelijke gebouwen is bijgesteld op basis van een actuele inschatting van het verbruik en de in 2025 geldende tarieven. Het merendeel van de tarieven is in 2025 gedaald ten opzichte van 2024. 

De uitkeringen en pensioenen van voormalig wethouders zijn opnieuw ingeschat op basis van actuele ontwikkelingen. Op basis hiervan wordt er voor 2025 en verder een bedrag van € 17.800 afgeraamd. 

De kosten voor de arbeidsongeschiktheids- en overlijdensrisicoverzekeringen van de burgemeester en wethouders zijn ingeschat op basis van de actuele ontwikkelingen. Hiertoe is er voor 2025 tot en met 2027 een bijraming van € 10.000 benodigd. 

De storting in de voorziening verlofsparen is eerder nooit vooraf geraamd. De afgelopen jaren is te zien dat de hoogte van deze voorziening steeds verder oploopt omdat het aantal aanmeldingen van medewerkers stijgt. Op basis van de ontwikkeling de laatste jaren, wordt er voor 2025 een storting geraamd van € 60.000. 

De rentevergoeding op het saldo van de gelden die uitstaan bij het Rijk als gevolg van Schatkistbankieren, fluctueren, zijn niet structureel en niet beïnvloedbaar. Omdat deze rentebaten sinds het derde kwartaal van 2023 steeds positiever worden, worden deze baten structureel bijgeraamd per 2025 op basis van een inschatting voor een bedrag van € 150.000. 

In 2025 is besloten 50% van de winst uit gewone bedrijfsvoering na belastingen over 2024 van Enexis uit te keren als contant dividend. Deze uitkering is € 138.500 hoger dan begroot. 

Het verwerken van de september- en decembercirculaire 2024 heeft binnen dit programma een voordelig effect van € 743.800 in 2025,  € 1.093.700 in 2026, € 558.200 in 2027, € 644.800 in 2028 en € 781.500 in 2029. 

Hier staat een negatief effect tegenover in programma 2. Zie hiervoor de toelichting bij 2.E.